ภาคผนวก 6 การเขียนใบแถลงข่าว

สารบัญ
เนื้อหาหลักภาคผนวก

บทที่ 1 ยกปฏิบัติการขึ้นไปอีกขั้น

ในการเข้าร่วมชุมนุมหรือเข้าร่วมปฏิบัติการแต่ละครั้งเปิดโอกาสให้เราได้ใช้ชีวิตช่วงสั้นๆ ในโลกอุดมคติที่เราต่างวาดฝันไว้ ท่ามกลางบรรยากาศที่เป็นประชาธิปไตย เราแบ่งงานกัน ช่วยกันแก้ปัญหา ดูแลกันและกัน แบ่งปันและเรียนรู้ทักษะต่างๆ ช่วงเวลาชุมนุมไม่กี่วันนั้นนับเป็นช่วงที่เราจะได้ใช้ชีวิตร่วมกับคนอื่นๆ มากหน้าหลายตาที่เราไม่รู้จักมาก่อน นอกเหนือจากคนในชุมชนหรือเพื่อนพ้องเรา

บทที่ 2 เตรียมพร้อม! ข้อควรรู้เพื่อเข้าร่วมชุมนุมอย่างมีประสิทธิภาพ

การไปเข้าร่วมปฏิบัติการบนท้องถนนหรือการชุมนุมมวลชนแต่ละครั้งต้องใช้พลังงานมหาศาล ดังนั้นเมื่อเราไปถึงที่นั่นจะต้องมั่นใจว่าการไปเข้าร่วมของเราต้องได้ผล เราไม่ได้เดินทางมาตั้งไกลเพื่อที่จะ “ไปดูซะหน่อย” แต่เราเข้าร่วมก็เพื่อหนุนเสริมปฏิบัติการ เรายังทำหลายสิ่งหลายอย่างได้อีกมาก

บทที่ 3 การเป็นกลุ่มเครือสหาย และใช้ชีวิตในโลกที่คุณอยากเห็น

กลุ่มเครือสหายประกอบด้วยคนที่คิดคล้ายๆ กันหรือมีใจจะทำบางสิ่งบางอย่างมารวมตัวกัน ถ้าคุณเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนนักกิจกรรม กลุ่มเครือสหายอาจจะตั้งขึ้นมาโดยคนที่สนใจจะทำงานในประเด็นใดประเด็นหนึ่งมารวมตัวกันและพูดคุยกัน เครือสหายจะกำหนดเป้าหมาย โครงสร้างและวัฒนธรรมกลุ่มของตนเอง

บทที่ 4 ปฏิบัติการสร้างความรู้

ขณะเตรียมจะเดินทางไปยังสถานที่ห่างไกลเพื่อประท้วง คุณจะพบคำถามมากมายอย่างแน่นอน ทำไมจะต้องเสียเวลาไปประท้วงด้วยล่ะ คุณประท้วงอะไร ทำไมถึงไม่ดีล่ะ คุณอาจรับมือกับคำถามเหล่านี้ทีละคำถาม หรือกลุ่มเครือสหายของคุณอาจจะจัดปฏิบัติการสร้างความรู้ขึ้นมาเองก็ได้

บทที่ 5 การเข้าหามวลชน

คนที่เกี่ยวข้องหรือมีความห่วงใยประเด็นหนึ่งๆ มีความรับผิดชอบที่จะทำหน้าที่อย่างขันแข็งในการเข้าหามวลชนในชุมชนและให้การศึกษา คณะกรรมการศิลปะและงานเขียนควรทำแผ่นพับที่พูดถึงประเด็น พูดถึงการที่จะเดินทางไปร่วมปฏิบัติการมวลชน

บทที่ 6 งานจัดการเกี่ยวกับการเดินทาง

มีเรื่องให้คิดตัดสินใจมากมายก่อนจะเริ่มต้นออกเดินทางไปยังสถานที่ปฏิบัติการ เมื่อคุณอยู่ในที่ปฏิบัติการ ระดับความเครียดก็สูงมากอยู่แล้ว แต่ถ้าคุณเอาใจใส่กับเรื่องต่างๆ ต่อไปนี้ก่อนที่คุณจะจากบ้านจากเมือง คุณจะพบว่าตัวเองสามารถจดจ่ออยู่แต่เรื่องที่ว่าคุณมาร่วมปฏิบัติการนี้ทำไม

บทที่ 8 สื่อมวลชน

บ่อยครั้งที่ดูเหมือนว่าไม่ว่าเราจะทำอะไร สื่อมวลชนกระแสหลักก็ไม่ให้ความสำคัญกับนักกิจกรรมของเรา และเมินเฉยต่อความห่วงใยเรื่องประชาธิปไตยแท้จริงและกระบวนการประชาธิปไตย บางครั้งสื่อมวลชน “ทางเลือก” ก็ไม่ให้พื้นที่และความเอาใจใส่แก่เราอย่างที่เราคาดหวังจากพวกเขา ทำให้นักกิจกรรมหลายคนสงสัยว่าสื่อมวลชนนั้นคุ้มค่าความพยายามของเราหรือไม่

บทที่ 9 ที่เมืองของคุณ ในช่วงเวลาปฏิบัติการ

เพื่อให้คุณสามารถเดินทางไปเข้าร่วมปฏิบัติการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ที่เมืองของคุณยังมีกิจกรรมและภารกิจหลายอย่างที่ต้องทำ กิจกรรมและภารกิจต่างๆ นี้ เปิดโอกาสอย่างดีให้แก่นักกิจกรรมที่ไม่ได้เดินทางไปด้วยได้ร่วมทำบทบาทหน้าที่ ในขณะที่คุณวางแผนกิจกรรมและภารกิจเหล่านี้

บทที่ 10 เมื่อไปถึงเมืองที่มีปฏิบัติการ

และแล้ว คุณก็ไปอยู่ในที่ที่คุณอยากจะไป ในจังหวะเวลาที่คุณจะได้ทำอะไรก็ตามที่คุณตั้งใจมาทำ การหลีกเลี่ยงการก่อกวนของตำรวจหมายถึงการประพฤติตัวอย่างฉลาดและถูกกฎหมายดังที่จะได้อธิบายไว้ในส่วน “คำแนะนำเรื่องรถ” และ “คำแนะนำสำหรับคนเดินถนน” ข้างล่างนี้

บทที่ 11 กลับบ้าน หลังจากปฏิบัติการ

ออกจะเป็นเรื่องปกติที่เราจะนอนน้อยเกินไป หรือเครียดมากในระหว่างปฏิบัติการ และบ่อยครั้งที่เราไปอยู่ในเมืองที่ไม่คุ้น นอนในที่ที่ไม่คุ้น กินอาหารที่ไม่คุ้น และพบกับเพื่อนใหม่ๆ ที่เราไม่คุ้น เราอาจจะพยายามทำตัวให้มีประสิทธิภาพมากกว่าปกติเพราะว่าเดิมพันสูงกว่าปกติ

ภาคผนวก 4 การจัดการแสดงเอกภาพในคุกหรือในศาล

การแสดงเอกภาพในคุกหรือในศาล เป็นการผสมผสานเทคนิคการไม่ให้ความร่วมมือ (Non cooperation) และการต่อรองแบบหมู่ ที่กลุ่มนักกิจกรรมอาจจะนำไปใช้เพื่อเป็นการดูแลกันและกันในระบบกฎหมาย จุดผกผันของการแสดงเอกภาพเกิดขึ้นได้ก็เพราะว่าคุกหรือว่าศาลนั้น ถ้าจะดำเนินการไปได้อย่างราบรื่นก็ต้องให้คนเซื่องหรือว่าง่าย คุกคาดหวังว่านักโทษจะยอมเข้าแถว

ภาคผนวก 5 ความรู้พื้นฐานเพื่อการปฐมพยาบาล

คิดไว้ล่วงหน้า ว่าอะไรบ้างที่จำเป็นต้องมีและต้องนำไป ต้องรู้ว่าน่าจะเกิดอะไรขึ้น รู้ว่าจะหาความช่วยเหลือได้ที่ไหน และคิดวิธีการที่จะติดต่อกับเพื่อนให้ได้ถ้าหากว่าเกิดพลัดหลงกัน

ภาคผนวก 6 การเขียนใบแถลงข่าว

นักข่าวพูดภาษาเพียงภาษาเดียว นั่นคือภาษาของพวกเขาเอง ถ้าคุณต้องการจะเข้าถึงพวกเขา คุณก็ต้องพูดภาษาของพวกเขา นั่นหมายความว่าใบแถลงข่าวของคุณต้องเลียนแบบรูปแบบและวิธีการเขียนแบบข่าว มันง่ายและตรงไปตรงมา และถ้าคุณไม่ใช้แบบนี้ ใบแถลงข่าวของคุณจะไม่เป็นผล ต่อไปนี้เป็นวิธีเขียน

ภาคผนวก 8 การหนุนช่วยภาวะเจ็บปวดฝังลึก

การทำปฏิบัติการทางสังคมไม่ใช่เรื่องง่าย ในการที่จะยืนหยัดอย่างแข็งแกร่งเพื่อโลก เพื่อเสรีภาพ และเพื่อสิทธิมนุษยชนในเวลาที่ยากลำบาก เรามักจะเผชิญกับความรุนแรง ที่ทำให้เจ็บปวด เราจำเป็นต้องรู้วิธีพยุงกันและกันไว้ ต้องรู้ถึงการตอบสนองแบบมนุษย์ของเราต่อภาวะเจ็บปวดฝังลึก

นักข่าวพูดภาษาเพียงภาษาเดียว นั่นคือภาษาของพวกเขาเอง ถ้าคุณต้องการจะเข้าถึงพวกเขา คุณก็ต้องพูดภาษาของพวกเขา นั่นหมายความว่าใบแถลงข่าวของคุณต้องเลียนแบบรูปแบบและวิธีการเขียนแบบข่าว มันง่ายและตรงไปตรงมา และถ้าคุณไม่ใช้แบบนี้ ใบแถลงข่าวของคุณจะไม่เป็นผล ต่อไปนี้เป็นวิธีเขียน

  • หน้า 1
    • วิธีการติดต่อกับคุณ
    • เวลาที่จะเผยแพร่
    • พาดหัวข่าว (ไม่เกิน 8 คำ) 
    • ย่อหน้าแรก – เขียนเรื่องราวทั้งหมดไว้ในประโยคเดียว
    • ย่อหน้าสั้นๆ อีก 2 หรือ 3 ย่อหน้า อธิบายเรื่อง
    • วิธีการติดต่อกับคุณ (อีกครั้ง)
  • หน้า 2
    • หมายเหตุสำหรับนักข่าว

วิธีเขียน

ต่อไปนี้เป็นวิธีเขียนในแต่ละส่วน

  • รายละเอียดวิธีติดต่อ: ไม่มีนักข่าวที่ไหนลงเรื่องโดยไม่ทราบที่มา ส่วนนี้จำเป็นต้องมี ชื่อองค์กรของคุณ (เขียนตัวโตๆ) ชื่อคนที่ติดต่อได้ (1-2 คน)  หมายเลขติดต่อ (ที่สามารถติดต่อได้ในช่วงสองสามวันต่อจากนี้ หรือหมายเลขโทรศัพท์มือถือ)   
  • เวลาที่จะเผยแพร่: เป็นการบอกนักข่าวว่าอย่าเพิ่งเผยแพร่ใบแถลงข่าวจนกว่าจะถึงเวลาที่กำหนด แต่การกำหนดเวลาที่จะเผยแพร่ไม่ได้หมายความว่านักข่าวจะไม่โง่ถึงขนาดจะโทรศัพท์ไปถามความเห็นจากตำรวจหรือบรรษัทที่คุณจะเข้ายึดว่าพวกเขาคิดอย่างไร ดังนั้น อย่าใส่อะไรลงในใบแถลงข่าวที่คุณไม่อยากให้รู้กันทั่วไป
    • อย่าใส่เวลาที่จะเผยแพร่ ถ้าคุณมีข่าวด่วนและอยากให้วิทยุหรือโทรทัศน์มาทันที 
    • โดยทั่วไป คุณจะใส่เวลาที่จะเผยแพร่เพื่อเป็นการแจ้งเตือนล่วงหน้าถึงปฏิบัติการที่จะทำ (เช่น 24 ชั่วโมงก่อนเริ่ม) แต่ไม่ใส่ในใบแถลงข่าวที่คุณจะออกทันทีที่เริ่มลงมือปฏิบัติการ
  • พาดหัวข่าว: ต้องสั้น มีความหมาย และตรงประเด็น หลีกเลี่ยงการเขียนแบบคลุมเครือ เล่นคำ หรือทำให้ดูฉลาดมากไป เป้าหมายของพาดหัวข่าวก็คือเพื่อดึงดูดความสนใจของนักข่าว และบอกให้รู้ว่ามันเกี่ยวกับอะไร และต้องไม่เกิน 8 คำ
    • การเขียนพาดหัวข่าวไม่ใช่ง่าย และต้องฝึกฝน ลองดูว่าในหนังสือพิมพ์เขียนอย่างไร 
    • ต้องเขียนแบบตรงไปตรงมา และเรียบง่าย
  • ย่อหน้าแรก: นี่ก็ไม่ง่ายเช่นกัน สำคัญที่ต้องทำให้ถูกวิธี คุณต้องเขียนประโยคประโยคเดียวที่บอกเรื่องราวทั้งหมด ถ้านักข่าวอ่านแล้วไม่รู้สาระของเรื่อง เขาก็จะไม่อ่านต่อ
    • เขียนสิ่งที่คุณอยากจะบอก จากนั้นค่อยๆ เคี่ยวให้งวดลง เอาแต่แก่น ลองอ่านวิธีเขียนข่าวในหนังสือพิมพ์ดู
  • ย่อหน้าต่อไป: ต้องมีไม่เกิน 2-3 ย่อหน้า แต่ละย่อหน้าก็ไม่ควรยาวกว่าประโยค 1-2 ประโยคที่เขียนแบบตรงไปตรงมา 
    • ย่อหน้านี้จะขยายความย่อหน้าแรก จงเขียนให้ง่ายและไม่ใช้ศัพท์เฉพาะ ถ้ามีข้อมูลสำคัญอื่นๆ ที่ต้องการให้นักข่าวทราบ ก็ให้ใส่ไว้ในหมายเหตุสำหรับนักข่าว
    • ตรวจดูว่าย่อหน้า 2-3 ย่อหน้านี้ จะต้องบอกให้ครบว่า ใคร ทำไม ทำอะไร ที่ไหน และเมื่อไร
  • รายละเอียดวิธีติดต่อ: ลงซ้ำไว้อีกครั้งหนึ่ง   
  • หมายเหตุสำหรับนักข่าว: มีหรือไม่มีก็ได้ ถ้ามีก็ควรแยกไว้เป็นอีกแผ่นหนึ่งต่างหาก 
    • โดยทั่วไป คุณควรจะเขียนไม่เกิน 4-5 ย่อหน้า และไม่ควรเกินกว่า 1 แผ่น 
    • ควรจะให้รายละเอียดเกี่ยวกับหลักการและเหตุผลของปฏิบัติการ คุณควรใส่ข้อมูลที่ซับซ้อนไว้ที่นี่ ไม่ใช่หน้าแรก
    • ควรใส่หมายเลขหน้าย่อหน้าด้วย จะทำให้อ่านได้ง่าย

วิธีทำให้ใบแถลงข่าวได้ผล

แน่นอนว่าข่าวต้องเป็นอะไรที่แปลกใหม่ ดังนั้นคุณควรต้องย้ำถึงอะไรใหม่ๆ ที่มีในปฏิบัติการของคุณ ซึ่งไม่น่าจะยาก เพราะปฏิบัติการแบบทำกันเองอย่างนี้ มักจะเต็มไปด้วยความคิดสร้างสรรค์ มีอะไรใหม่ๆ และวิธีการที่น่าตื่นเต้น ที่คุณจะต้องทำก็คือทำให้นักข่าวรู้ 

ดูตัวอย่างการประท้วงการสร้างถนนในเบอร์มิงแฮม ถ้าพาดหัวข่าวว่า “ผู้ประท้วงยึดต้นไม้ตลอดแนวถนน” ใบแถลงข่าวก็จะลงถังขยะไป เพราะเคยมีแบบนี้มาแล้ว แต่ถ้าเป็น “เทศน์ยาวที่สุดในโลกกดดันหยุดสร้างถนน” (บอกเรื่องราวว่านักบวชคริสต์พบว่าการขัดจังหวะนักบวชในขณะเทศน์จะผิดกฎหมาย และตั้งใจจะเทศน์อย่างต่อเนื่องหน้าต้นไม้ที่กำลังจะถูกตัด) นักข่าวจะสงสัยว่านี่มันอะไร ถ้าคุณจะเขียนถึงการเข้ายึดต้นไม้ ก็เขียนในย่อหน้าถัดไป

อาจจะมีแง่มุมทางการเมืองของเรื่องราว ที่คุณอาจจะใช้เพื่อดึงดูดความสนใจนักข่าวให้มายังการประท้วงของคุณ ถ้าการประท้วงของคุณอยู่นอกเมือง และคุณจัดให้มีรถรับส่ง ก็บอกไว้ในใบแถลงข่าวด้วยว่ายินดีต้อนรับนักข่าวให้นั่งรถไปด้วย เพื่อเพิ่มความสะดวกให้

เวลาที่ควรส่งใบแถลงข่าว

ใบแถลงข่าวที่สำคัญที่สุด ต้องส่งออกไปก่อนปฏิบัติการราว 2 วัน ไม่เช่นนั้นมันก็ไม่เป็นข่าวมากนัก แต่ถ้าคุณจะส่งออกไปก่อนหน้านี้นานๆ เช่นราว 10 วันก่อนปฏิบัติการก็ดีเหมือนกัน เพื่อที่ว่าเมื่อนักข่าวได้รับใบแถลงข่าวใบที่ 2 พวกเขาก็พร้อมที่จะออกไป

และสำคัญเช่นกันที่ต้องออกใบแถลงข่าวใบที่ 3 เมื่อปฏิบัติการเริ่มต้นขึ้น บอกนักข่าวว่าคุณประสบความสำเร็จ เช่นสามารถหยุดการทำงานที่ถนนเลี่ยงเมือง หรือปิดล้อมสำนักงานได้แล้ว เป็นต้น

ถ้าเป็นปฏิบัติการแบบวันเดียว คนของคุณที่ทำงานกับนักข่าวยังคงมีพลังงานและทรัพยากรเหลืออยู่ ดังนั้นจะส่งใบแถลงข่าวใบที่ 4 เพื่อบอกว่าปฏิบัติการเป็นไปอย่างไร ก็ดีเหมือนกัน ความสนใจของนักข่าวไม่อยู่กับร่องกับรอย และต้องคอยกระตุ้นกันตลอดเวลา

ถ้าเป็นปฏิบัติการแบบยาวกว่าหนึ่งวัน ก็ออกใบแถลงข่าวทุกวันตราบเท่าที่มีคุณอะไรจะบอก เมื่อใดที่เหตุการณ์ได้เป็นข่าวแล้ว ก็จะมีโอกาสที่จะติดตามพวกนักข่าวอย่างต่อเนื่อง ตอนนี้คุณอาจจะทำให้พวกเขายอมลงเรื่องเกี่ยวกับประเด็นที่คุณพยายามต่อสู้อยู่ แทนที่จะลงแต่ข่าวเหตุการณ์อย่างเดียว

จะส่งใบแถลงข่าวให้ใคร

เคล็ดลับความสำเร็จของการออกใบแถลงข่าวก็คือ ส่งให้ถูกคน ดังนั้น จงหาว่าคนนั้นเป็นใคร โดยการทำบัญชีรายชื่อของสื่อมวลชนที่คุณต้องการจะส่ง และนักข่าวบางคน ที่ดูจะสนใจประเด็น 

  • ยิ่งเข้าถึงได้หลายที่ก็ยิ่งดี 
  • คุณอาจจะส่งให้สื่อมวลชนท้องถิ่นก็ได้ แต่ถ้าเป็นปฏิบัติการระดับชาติ ก็ต้องเข้าหาสื่อมวลชนระดับชาติ

คุณอาจจะต้องปรับเนื้อหาและแนวของใบแถลงข่าวของคุณให้เข้ากับสื่อที่คุณจะส่งด้วย เช่น “ผู้ประท้วงการสร้างถนนมายังเมืองรอมฟอร์ด” อาจจะน่าสนใจสำหรับหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น แต่ถ้าจะส่งไปยังสื่อระดับชาติ มันอาจต้องเป็นอะไรแบบ “เปิดแนวรบใหม่ในสงครามการสร้างถนน”

การติดตาม

คุณต้องโทรศัพท์เพื่อติดตามผล โทรศัพท์ไปถามสั้นๆ ว่าได้รับใบแถลงข่าวหรือยัง จะลงข่าวไหม หรือต้องการข้อมูลเพิ่มหรือไม่ บางทีพวกนักข่าวก็ไม่สุภาพและไม่ช่วยเหลือ แต่อย่าท้อถอย 

คุณควรเตรียมคำพูดไว้สัก 1-2 ประโยค เพราะคำถามแรกที่นักข่าวจะถามก็คือ “แล้วมันเกี่ยวกับเรื่องอะไรเหรอ” ถ้าคุณพูดเกิน 10 วินาที ความสนใจของพวกเขาจะล่องลอยไปเรื่องอื่นแล้ว 

ข้อมูลมาจากบทความ 
An Activists’ Guide to Exploiting the Media
เขียนโดย George Monbiot 


ผู้แปล: ลภาพรรณ ศุภมันตา 

แปลจาก “mass action handbook: getting your community on the road and into the street”, http://www.uproot.info/actionhandbook/index.html

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • คุกกี้ที่จำเป็น
    เปิดใช้งานตลอด

    ประเภทของคุกกี้มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้คุณสามารถใช้ได้อย่างเป็นปกติ และเข้าชมเว็บไซต์ คุณไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้

  • สถิติการเข้าใช้งาน

    เราเก็บข้อมูล IP Address เพื่อวัดสถิติการเยี่ยมชม

บันทึกการตั้งค่า